- ميدان گنجعلی ‌خان زير و زبر شد

 

ميدان گنجعلی ‌خان زير و زبر شد )))))))))
>
> ---------------------------------------------------------------------------
>
> جام جم آنلاين: میدان تاریخی گنجعلی‌خان کرمان که یکی از مهمترین مراکز جذب گردشگر در این شهر محسوب می شود به وسیله دهها دستگاه لودر خاک برداری و زير و زبر شد و هم اکنون صحن این میدان به تلی از خاک تبدیل شده است.
>
> به گزارش مهر، بازار کرمان به عنوان یکی از قدیمی ترین بازارهای سنتی ایران قریب هزار سال پیش بنا شده است و درنهایت 420 سال قبل به صورت کنونی توسط استاد سلطان محمد معمار و در زمان حکمرانی گنجعلی‌خان حاکم دادگستر کرمان بهسازی شد و به صورت کنونی در آمد.
>
> این بازار که یکی از بزرگترین بازارهای سرپوشیده جهان محسوب می شود شامل 11 هزار متر مربع مساحت است که ده ها کاروانسرا، میدان، انبار، حمام، ضرابخانه، مسجد و چهار سو در این مجموعه قرار گرفته اند.
>
> این بنا در زمان حمله آقا محمد خان قاجار به کرمان صدمات جبران ناپذیری دید اما بار دیگر توانست با همت مردم کرمان خود را احیا کند و بدون شک امروز این مجموعه روزگار بدی را سپری می کند.
>
> بازار قلعه محمود از رونق افتاده، آب انبارها مملو از آب فاضلاب شده، کاروانسراها به مخروبه تبدیل شده اند و از کاروانسرای جر پس از آتش سوزی سال گذشته به جز چند حجره نیمسوز چیزی بجا نمانده است و بسیاری از ابنیه بازار در حال فرو ریختن و یا در وضعیت نامطلوب قرار گرفته است.
>
> در مجموعه بازار سنتی شهر کرمان میدان گنجعلی‌خان نقش محوری را به عهده دارد و قسمتهای مختلف شهر و بازار را به یکدیگر مرتبط می سازد، در سه سمت این بازار تاریخی بازارهای گنجعلیخان قرار گرفته است که بازار مسگرهای کرمان یکی از مهمترین این راسته بازارها است.
>
> گنجعلی‌خان میدان خاطره های مردم کرمان
>
> این میدان تاریخی طولی معادل 101 متر و عرضی معادل 50 متر دارد که در اذهان کرمانی ها مملو از خاطره و صدای پتک مسگران و عطر زیره است.
>
> اما طی هفته گذشته این میدان تاریخی شهر کرمان شاهد حضور چندین لودر بود که کل کف این مجموعه را زیر رو کردند و هم اکنون میدان گنجعلی‌خان کرمان به تلی از خاک تبدیل شده است.
>
> خاکبرداری میدان تاریخی همزمان با آغاز فصل جذب گردشگر
>
> دلیل این امر بهسازی کفپوش میدان عنوان شده است اما با نگاهی کوتاه می توان دید که کف میدان در برخی جاها تا نیم متر خاک برداری شده است و درست در زمان جذب توریست و شروع ایام تعطیلات تابستانی مهمترین مقصد گردشگری شهر کرمان مملو از خاک شده است.
>
> هر چند کار خاکبرداری از این میدان تاریخی در طول شب انجام می شود اما کسبه بازار تاریخی کرمان به خصوص در راسته مسگران و ضلع جنوبی هم اکنون با مشکلات فراوانی دست و پنجه نرم می کنند.
>
> لرزش ماشین آلات سنگین ابنیه تاریخی را تهدید می کند
>
> رفت و آمد ماشینهای سنگین در بازار شهر کرمان نیز موجب بروز مشکلاتی برای مردم و کسبه و همچنین موجب ترک خوردگی سقف چار سوق بازار بر اثر لرزشهای زمین شده است.
>
> یکی از بازاریان شهر کرمان در خصوص عملیات عمرانی که در میدان گنجعلی‌خان درحال انجام است گفت: بسیاری از ابنیه تاریخی کرمان در حال تخریب هستند که می توان به عمارت مشرف بر همین میدان اشاره کرد که تمام سردر عمارت در حال ریزش است.
>
> محمد صلاحی گفت: درون این عمارت نیز وضعیت بسیار نامطلوبی دارد و به نظر می رسد مسئولان میراث فرهنگی اول باید برای این بناها که درحال تخریب هستند چاره بکنند بعد به فکر کف بازار باشند.
>
> وی تصریح کرد: عبور و مرور ماشینهای سنگین و خاکبرداری از این بناهای تاریخی خود می تواند مشکلاتی برای این بازار ایجاد کند.
>
> آب انبارها مملو از فاضلاب شهری است
>
> یکی دیگر از بازاریان در بازار مسگران گفت: هم اکنون در آب انبار این مجموعه شاهد تجمع حجم بالایی از آب فاضلاب شهری کرمان هستیم در حالیکه زمانی این مکان شربتخانه کرمان بود.
>
> احمد صدیق افزود: یک روز خوابیدم و شب بیدار شدیم دیدیم صحن میدان خاکبرداری شده است.
>
> مرمت بي موقع میدان گنجعلی‌خان
>
> وی ادامه داد: چرا درست در فصل تابستان و ایام جذب گردشگر آن هم در مرکز گردشگری کرمان این کار انجام شده است باید از مسئولان این سوال را پرسید آیا زمان بهتری برای این طرح سراغ نداشتند.
>
> وی گفت: فعالیت لودرها سازه هایی را در کف میدان تخریب کرده است که قبلا زیر خاک بودند و به نظر می رسد سیستم آب قدیمی میدان بودند.
>
> زمان پایان پروژه به همکاری سایر دستگاهها بستگی دارد!
>
> یکی از مهندسان ناظر اظهارداشت: کار خاکبرداری از مجموعه میدان از یک هفته پیش آغاز شده است و با توجه به حجم کار تاکنون زمان مشخصی برای پایان طرح مشخص نشده است.
>
> این کارشناس افزود: طرح در طول شب دنبال می شود و سعی می کنیم کمترین مشکل را برای کسبه فراهم کنیم.
>
> وی اضافه کرد: تاکنون گزارشی در خصوص تخریب سازه های آبی بجای مانده از دوره های قبل نداشته ایم و سعی می کنیم هیچ مشکلی در این راستا ایجاد نشود!.
>
> وی در خصوص ترک خوردن چهار سوق میدان که محل عبور و مرور ماشینهای سنگین است گفت: نمی توان این مسئله را تنها به دلیل عبور ماشین آلات دانست و حتما عوامل مختلفی در این خصوص مطرح هستند!.
>
> این کارشناس گفت: اعتبار لازم به این طرح اختصاص یافت و به همین دلیل نیز ما به سرعت کار را شروع کردیم اما اینکه چه زمانی تمام شود بستگی به همکاری سایر دستگاهها نیز دارد.
>
> وی گفت: دستگاههای مرتبط با زیر ساختها باید هم اکنون نسبت به انجام امور خود اقدام کنند به همین دلیل امکان دارد طرح طولانی شود.
>
> وی در خصوص خاک برداری صورت گرفته در مجموعه گفت: سعی می کنیم از همین خاک موجود جهت کف سازی استفاده شود و کمترین میزان تردد ماشینهای سنگین از بازار انجام شود.
>
> برای اینکه اعتبار شامل مرور زمان نشود کار را در فصل تابستان شروع کردیم!
>
> معاون فنی میراث فرهنگی نیز در خصوص عملیات مرمت این میدان گفت: در جریان خاکبرداری بقایای قنوات گذشته این میدان نمایان شده است و چیزی که به عنوان سازه های آبی نام برده می شود در واقع همین قنوات هستند.
>
> محسن موحدی افزود: این مجموعه شامل ضرابخانه، مسجد، حمام و آب انبار است که هر کدام یک ساختار درونی دارند اما میدان نمای تمام این اجزا است.
>
> وی افزود: بارها این میدان بازسازی شده است اما به دلیل وجود قنوات شاهد فرو کش زمین در این میدان بودیم به همین دلیل اقدامات اخیر انجام شده است.
>
> خطری ستونهای بازار را تهدید نمی کند
>
> این مسئول اضافه کرد: در واقع اعتبار برخی از طرحها دیر اختصاص می یابد و دیر هم انجام می شود و اعتبار برخی طرحها نیز زودتر اختصاص می یابد و زود اجرا می شوند، اعتبار پروژه میدان گنجعلیخان نیز در فصل تابستان اختصاص یافت به همین دلیل بلافاصله کار انجام شد که این اعتبار شامل مرور زمان نشود!.
>
> وی گفت: استحکام سازی ستونها و همچنین بازار اصلی و بازار مس گران انجام شده است و هیچ خطری در خصوص ریزش ستونها وجود ندارد.
>
> درختان نمای میدان را خراب كرده بودند!
>
> وی در خصوص فضای سبز میدان نیز گفت: درختان موجب مشکلاتی در نمای میدان شده است که درصدد اصلاح آن هستیم.
>
> وی ادامه داد: امیدواریم با همکاری سایر دستگاهها و کسبه هر چه زودتر این طرح پایان یابد.
>
> سینه پیر سپید موی کرمان مملو از خاطره های کهن
>
> محمدعلی گلاب زاده، مدیر موسسه فرهنگی و انتشاراتی کرمان شناسی، درباره پیشینه تاریخی این میدان می گوید: میدان گنجعلی‌خان از جمله مواریث فرهنگی ارزشمندی است که در طول400 سال قدمت خود همچون نگینی بر تارک شهر کرمان می درخشد.
>
> وی می افزاید: این میدان، مجموعه های مختلف احداث شده به وسیله "گنجعلی‌خان زیک" حاکم عصر شاه عباس بزرگ از قبیل حمام، بازار، کاروانسرا، مسجد، ضرابخانه و حمام را در بر گرفته است.
>
> گلاب زاده با بیان اینکه میدان گنجعلی‌خان شهر کرمان یادآور روزهای تلخ و شیرین بسیاری در تاریخ کرمان است، ادامه می دهد: از آن روز که لطفعلی خان زند دستور داد تا سُربهای کف آب انبار گنجعلی خان را بیرون آورند و به مصرف ساخت گلوله برای مقابله با سربازان آقا محمد خان برسانند تا آن روز که سربازان خان قجر در این میدان اجتماع کردند و قصد ورود به مدرسه گنجعلی‌خان "کاروانسرای کنونی" را داشتند حوادث بسیاری سینه این پیر سپید موی دیار ما را از خاطره های مختلف سرشار کرده است.
>
> مولف کتاب "کرمان در گذر تاریخ" به کاربری های مختلف این میدان در طول تاریخ اشاره و اظهار می کند: زمانی این منطقه محل ورود و خروج پیله وران و تاجرانی بود که کالاهای مختلف را به شهری می آوردند و در این میدان عرضه کرده و متقابلا کالاهایی را خریداری کرده و با خود می بردند.
>
> گلاب زاده می گوید: علاوه بر این، میدان در گذشته، میعادگاه نمایش دهندگان دوره گردی بود که بساط خود را در آن پهن می کردند و با اجرای نمایشهای مختلف و معرکه گیری مردم بیکار آن زمان را سرگرم و منافعی را کسب می کردند.
>
> مدیر موسسه فرهنگی و انتشاراتی کرمان شناسی، ادامه می دهد: مرحوم عبدالحسین صنعتی زاده درکتاب "روزگاری که گذشت" خاطرات شیرینی را از این میدان منتقل می کند.
>
> گلاب زاده می افزاید: این میدان روزگاری محل تنبیه بزهکاران و اجرای احکام حکومتی از قبیل فلك كردن و غیره بوده است.
>
> این پ‍ژوهشگر و محقق تاریخ می گوید: در زمان پهلوی دوم مدتی محدوده میدان گنجعلی‌خان به تصرف بازاریان در آمد که با مصالح ابتدایی مانند شیروانی و حلبی تمامی آن را زیر پوشش مغازه های مختلف قرار دادند که البته پس از مدتی این اشتباه فاحش برملا و نسبت به جمع ‌آوری مغازه ها اقدام شد.